หนังสือเสียง: DAISY เบิกบานทั้งในใจผู้ให้และผู้รับ

หนังสือเสียง ตามความเข้าใจในปัจจุบัน มักแสดงในรูปแบบซีดี ระบบ DAISY มีคุณลักษณะเหมือนหนังสือ แต่อยู่ในรูปของ แผ่นซีดี ได้รับความนิยม เพราะสามารถใส่ดรรชนีไว้ในเนื้อหาส่วนต่างๆได้ตามความเหมาะสมและความจำเป็นในการใช้งาน ส่งผลให้ผู้ฟังค้นหาและเลือกฟังเนื้อหาส่วนต่างๆที่อาจอ่านค้างไว้ เช่น หน้า ย่อหน้า หรือ ที่คั่นหน้าของหนังสือเสียงได้อย่างรวดเร็ว แม่นยำ ใช้ได้กับเครื่องคอมพิวเตอร์ที่มีซอฟท์แวร์ที่ใช้เปิดอ่าน เช่น TAB Player TPB reader เป็นต้น หรือ ใช้กับเครื่องอ่านผ่านซีดีระบบเดซี โดยเฉพาะ ซึ่งสามารถพกพาไปได้ เช่น Plextalk( สหรัฐอเมริกา) VICTOR(แคนาดา) เป็นต้น (ปัจจุบัน เครื่องอ่านเดซียังไม่มีจำหน่ายแพร่หลาย แต่อาจสั่งซื้อได้จากสหกรณ์สมาคมคนตาบอดแห่งประเทศไทย) แต่ DAISY เป็นสื่อมัลติมีเดียมาตรฐาน ที่สามารถนำเทคโนโลยีมาแสดงภาพ ข้อความ เสียงบรรยาย การค้นหาข้อมูลที่ต้องการ รวมทั้งการแนบไฟล์วิดีโอ หรือ ภาพแอนนิเมชั่น ในอนาคต ผู้ใช้สามารถค้นหาสิ่งที่ต้องการทั้งในแนวตั้งและแนวระนาบ ซึ่งแตกต่างจากเทปเสียงที่สามารถค้นหาได้ตามแนวระนาบอย่างเดียว
มาตรฐาน DAISY เป็นแอพพลิเคชั่นของ XHTML, XML, และสื่อมัลติมีเดีย (SMIL) โดยใช้ XML
หนังสือเสียงเดซีจัดอยู่ในกลุ่มของเอกสารเสียง (DTB : Digital Talking Book) ซึ่งมีหลายลักษณะ ได้แก่
1.หนังสือเสียงที่มีเฉพาะหัวข้อเรื่อง (Full audio with Title element only) เป็นหนังสือเสียงที่ไม่มีโครงสร้างการค้นหา มีเฉพาะชื่อเรื่องเท่านั้นที่เป็นข้อความ เนื้อหาเอกสารจะมีลักษณะเป็น Linear audio เท่านั้น ไม่สามารถค้นหาเนื้อหาในเฉพาะส่วนที่ต้องการด้วย
2.หนังสือเสียงที่มีโครงสร้างการค้นหา (NCC or NCX only) เป็นหนังสือเสียงที่มีโครงสร้างสำหรับการค้นหา โดยโครงสร้างมีลักษณะ 2 มิติ ประกอบด้วยลำดับ (Sequential) และการค้นหาตามลำดับชั้น (hierarchical) หนังสือบางรายการสามารถค้นหาตามหน้าเอกสารได้ (หมายเหตุ-ตัวอย่างเอกสารเสียงลักษณะนี้สามารถดูตัวอย่างได้ที่มูลนิธิราชสุดา สมาคมคนตาบอดแห่งประเทศไทย ทัณฑสถานหญิงกลางคลองเปรม )
3.หนังสือเสียงที่มีโครงสร้างการค้นหาและมีข้อความบางส่วน (Full audio with Navigation Center and Partial Text) เป็นหนังสือเสียงที่มีโครงสร้างเช่นเดียวกับข้อ 2 โดยกำหนดดรรชนี (Index) และคำค้น (Keyword) ข้อความที่บรรจุไว้จะแสดง ก็ต่อเมื่อกำหนดคำค้นหรือคำที่ตรงกันไปปรากฎในเอกสาร เช่น ดรรชนี ปทานุกรมศัพท์ อ้างอิง เป็นต้น เสียงและข้อความที่ปรากฎจะต้องสอดคล้องกัน (Synchronized) (หรือประสานเวลาเดียวกัน)
4.หนังสือเสียงและข้อความเต็มรูป (Full audio and Full text) เป็นหนังสือเสียงที่มีโครงสร้าง มีข้อความและข้อมูลเสียงเต็มรูปข้อความและเสียงสอดคล้องกัน หนังสือ รูปแบบนี้สามารถแปลงเป็นอักษรเบลล์ได้
5.หนังสือข้อความเต็มรูปและเสียงบางส่วน (Full text and some audio) เป็นหนังสือ DTB ที่มีโครงสร้าง ข้อความเต็มรูป และมีข้อมูลเสียงในบางส่วนที่จำเป็น DTB ลักษณะนี้อาจจะใช้เป็นพจนานุกรมเพื่อให้ข้อมูล เช่นการออกเสียง สะกดคำ ซึ่งจะเป็นข้อความเสียง รูปแบบนี้ก็จะต้องมีการ Link ข้อความเสียงและข้อความเช่นกัน
6.หนังสือเต็มรูปไม่มีเสียง (Text and no audio) เป็นหนังสือ DTB ที่มีโครงสร้างการค้นหาเหมือน NCC และการกำหนดส่วนที่จำเป็น (Mark up) เป็น e-text ที่ไม่มี audio หนังสือนี้สามารถใช้ในการผลิต Braille

ข้อดีของหนังสือเสียง Daisy DTBS
Daisy จะมีประโยชน์ที่สำคัญ ดังนี้
1.การสืบค้น (Global and local navigation)
ผู้ใช้งานสามารถสืบค้นข้อมูลทั้งจากภายในตัวเอกสาร ณ จุดที่ต้องการอ่าน หรือจากภายนอกเอกสาร เพื่อค้นหาเนื้อหาส่วนที่ต้องการได้อย่างรวดเร็ว
2. การบูรณาการสื่อมัลติมีเดีย
ผู้ใช้งานสามารถเข้าถึงข้อความและรูปภาพในหนังสือในขณะที่กำลังฟังเสียงบรรยาย ซึ่งแตกต่างอย่างมากจากเทปเสียง หรือ สื่อสิ่งพิมพ์แบบเดิม (อักษรเบลล์)
3.ทางเลือกในการเลือกใช้สื่อเอกสารเสียงเดซีสามารถใช้งานกับเครื่องเล่นหลายชนิด (Play Back) รวมทั้งสามารถใช้งานบนคอมพิวเตอร์ ผ่านซอฟแวร์หลายชนิด และเครื่องเล่นบางชนิดสามารถนำติดตัวผู้ใช้งานไปได้ทุกหนแห่ง